We wonen nu ongeveer 6 jaar in Lommel, maar eigenlijk buiten Hasselt en Tongeren, hebben we nog niet echt veel “Limburgse” uitstapjes gemaakt. Meestal trekken we richting Antwerpen of de kust. We gaan daar in 2023 verandering in proberen brengen. Als eerste culturele uitstap dicht bij huis kozen we voor de C-mine. Echt Limburgs industrieel erfgoed.
De C-mine, nog nooit ben ik de expo over het mijnverleden van Genk gaan bezoeken en toch kwam ik twee jaar lang elke week op de sité voor een dienstvergadering, toen ik nog thuisverpleegkundige was bij een Genkse firma. Aangezien het bureau echt op de sité lag, ben ik er dus echt wel vaak voorbij gereden, zonder het ook maar één keer te bezoeken. Nu ondertussen is dat ook wel al 3 jaar geleden. Maar mijn man en ik vonden het een ideale eerste Limburgse uitstap van het jaar.
Op de site zelf kan je van alles doen, zo is het onder andere ook de cinema Euroscoop en de CC ondergebracht. Er zijn verschillende expo’s te doen en je kan het dus ook het verleden van de steenkoolmijnen zelf ontdekken.
C-mine expeditie, vroeger de bekende steenkoolmijn Winterslag. Samen met Waterschei en Zwartberg, was de C-mine het hart van de Limburgse steenkoolindustrie. En ook al werken de mijnen al tientallen jaren niet meer, toch kan je door deze expo je een klein beetje inbeelden hoe deze industrie er vroeger aan toe ging.
De site is volledig gerestaureerd, maar de kenmerkende elementen zijn buiten op de site nog duidelijk te zien. Zo kan je de oude schachtbokken van ver al boven de oude fabrieksgebouwen zien uitkomen. Je kan in de mijn eigenlijk op twee manieren rondgaan. Namelijk met een audiogids of met een speciaal familiespel, maar daar zijn onze kinderen nog net te klein voor. We gaan dus voor de audiotour. Uiteraard gaan onze kinderen dat ook nog niet begrijpen, maar alleen al de omgeving maakte indruk op hen.
Het effect van de mijn
Bij het binnengaan van de mijnschacht alleen al maakte de expo een indruk op zowel de kinderen als ons. Nash vond het mega cool, Nova vond het maar eng, ze pakte papa stevig vast. De brede trap die steeds smaller werd naar beneden en die een schuifdeurtje opende naar een gang 6 meter onder de grond. We kwamen voorbij een gigantische ventilator die vroeger de mijngangen van frisse lucht moesten voorzien. Eens daar voorbij, vond ook Nova het super cool. Het galmen van hun stemmetjes tussen de muren en gangen vonden ze gek en leuk tegelijk.
Het opzet van de tentoonstelling is echt de moeite waard. In het begin van de expo hangen 4 grote witte kokers, in elke koker worden verhalen verteld aan de hand van animaties, licht en hologrammen. De kindjes waren nog net te klein om alles goed te zien, mama en papa hun armen werden dus met elke koker zwaarder, want natuurlijk wilde ze alles graag goed kunnen zien en konden wij hen dus bij elke koker vasthouden tot het filmpje uit was.
De geluidscel vond ik persoonlijk het meest indrukwekkende, verschillende hendels, knoppen, draaiwielen en schakelaars klaar om uitgetest te worden. En testen doen onze kinderen heel erg graag. Alles maakte geluid, geluiden van de mijn, geluiden uit het verleden! Nu ja geluiden, noem het gerust lawaai! Man ik kan mij voorstellen dat een fabriek zo al niet de meest rustige omgeving is om te werken, maar hier in de mijnen, je kan het je pas een beetje voorstellen als je effectief in de cel gestaan hebt en elk knopje getest hebt. Ventilatie, perslucht, alarm bellen, stoom, puin, de liften, de wagentjes die de steenkool vervoerde, …
Ik denk niet dat we de weg helemaal volgde zoals het gepland staat, maar op zich maakt het niet echt uit, je kan altijd teruggaan naar vorige plaatsen. Een afdeksteen verklapte ons dat de diepste tunnel in Winterslag 884 meter diep was en de langste tunnel bijna 10km lang. Mijnwerkers die hun dagtaak ik het verste stuk van de mijn startte, waren soms een uur onderweg met het mijn treintje voor ze aan hun dagtaak konden beginnen.
Wat ons brengt naar nog een interessant weetje: De mijn had vroeger twee gangen, een witte gang en een zwarte gang. De witte gang, de schone, was de gang waar de mijnwerker binnenkwam om proper naar zijn werkplek te begeven en de zwarte gang, hoe kan het anders, dan de gang waarlangs ze terug naar huis vertrokken. Deze gangen zijn nu met elkaar verbonden, maar dat was vroeger niet zo, deze waren strikt van elkaar afgesloten. Niet alleen om proper en vuil te scheiden. Maar ook om mijnwerkers die aan een late shift begonnen niet in contact te brengen met die van de vroege shift, om de simpele reden: als er iets in de vorige shift gebeurd was, zeg maar een ongeval of dergelijke, hadden de mijnwerkers van de shift nadien hier geen weet van en konden ze niet met paniek of vooroordelen of dergelijke aan hun shift beginnen.
Een ander weetje, elke mijnwerker kreeg na zijn shift aan het einde van de zwarte gang, net voor ze de douche ingingen een glas koude melk.
Een gigantische telescoop, die 360° kan draaien en waardoor je het verschil met vroeger en nu duidelijk kan zijn. De telescoop laat het plein live zien, maar je kan ook teruggaan in de tijd dat de mijn volop in actie was. Het is alsof je terug in de tijd stapt, waren het niet dat er twee kleuters er klaar mee waren en graag verder wilde gaan.
Letterlijk het hoogtepunt van de expeditie, is het beklimmen van de gigantische schachtbok. Je kan zelf kiezen of je tot op 15meter hoogte gaat of de klim waagt naar de 60 meter. Nash en Nova zijn niet zo een echte traplopers en papa heeft last van hoogtevrees, dus wij besloten het op de 15 meter te houden, maar ook daar heb je al een fantastisch uitzicht.
Je daalt nadien nog een laatste keer af naar de mijn, om een virtuele tour door de oude mijn te doen. Met een VR bril keer je terug naar de jaren 50, het moment dat de mijn zijn hoogtepunt kende. Heel leuk om te zien, alleen waren enkele VR brillen stuk, waardoor het lang wachten was en we ook niet alle 4 samen konden kijken. Nova gaf het dus snel op en ook ik heb dus maar een klein stukje van de film kunnen zien. Maar volgens Nash en papa was het zeker de moeite.
Buiten is er nog een heel leuk doolhof gemaakt van staalplaten. Een ontwerp van kunstenaar Gijs Vanvaerenbergh, gemaakt voor het 10 jarig bestaan van de C-mine. Wij hebben het doolhof helaas niet kunnen doen, het was ondertussen al aan het schemeren en fel aan het regenen, maar we gaan zeker nog eens teruggaan.
